Waarom testen we het zwembadwater?

Elke zwembadgebruiker heeft het recht om zich veilig en comfortabel te voelen tijdens het zwemmen. Dit betekent niet alleen dat de fysieke veiligheid en het comfort getest moet worden, maar ook het water om er zeker van te zijn dat het geschikt is om in te zwemmen.

De 4 hoofdredenen om het water te testen zijn:

• Veiligheid en comfort 
• Verwijdering van vuil in het zwembad
• Zorg voor planten en zwembad omgeving
• Controle van de gebruikte chemicaliën

Dit is zeer belangrijk anders kan het water leiden tot problemen met het zwembad, ziekte door zwembadwater of irritatie. Regelmatig testen is dus aangeraden.

Testen van parameters

Vele parameters worden getest om er zeker van te zijn dat het zwembad in optimale staat is en veilig is om in te zwemmen.

 

Vrije chloride en totaal chloridegehalte

Chloor is het meest gebruikte ontsmettingsmiddel en daarom is het belangrijk om zowel de vrije chloor als het totaal chloridegehalte in het oog te houden. Wanneer chlorine reageert met moleculen in het water, vormt het gecombineerde chloriden. Ook al hebben gecombineerde chloriden nog wel ontsmettende eigenschappen, zijn ze niet zo efficiënt als vrije chloride.

Echter kunnen de feitelijke vrije chloride waarden variëren van zwembad tot zwembad, consulteer je NWW bij twijfel. De gecombineerde chlorine ( een maatstaf van ongewenste bijproducten voor ontsmetting) zou zo laag mogelijk moeten zijn, zeker minder dan de helft van vrije chloride en nooit meer dan 1mg/l

Waterstofperoxide zwembad

Waterstofperoxide kan niet als enige ontsmettingsmiddel gebruikt worden omdat het te snel afbreekt. Het kan de ontsmettende kracht van andere oxidatiemiddelen zoals chlorine, UV en ozon behandelingen wel versterken. De aangeraden hoeveelheid zal verschillen naargelang de grootte van je zwembad en de lokale wetgeving, maar is typisch rond de 30 tot 100 mg/L.





Ozon in zwembadwater

Ozon kan water 3000 keer sneller zuiveren dan chlorine. Ook is het zeer efficiënt in het doden van Cryptosporidium en Giardia, die niet worden beïnvloed door ontsmetting met chlorine. Ook beïnvloedt ozon de zuurtegraad van het zwembad niet. De opstartkosten zijn echter hoog maar met Ozon zijn de chlorine niveaus dan ook veel lager (0,5 mg/L voor een zwembad en 2-3 mg/L voor spa’s en hydrotherapie zwembaden.



PH waarde zwembadwater

De PH is een maatstaf van hoe zuur of hoe basisch het water is en kan de manier waarop andere chemicaliën werken beïnvloeden, het comfort van de zwemmer en de levensduur van het zwembad. Idealiter is de pH tussen 7,2 en 7,4. Dit zorgt niet alleen voor een efficiënte ontsmetting maar is ook comfortabel voor de zwemmer. Een waarde tussen de 7.0 en 7,6 is acceptabel in de meeste zwembaden. De pH moet altijd tegelijkertijd gemeten worden als het ontsmettingsmiddel.

Totale alkaliteit

De alkaliteit beschermt het water van dramatische veranderingen in pH als het zwembad gebruikt wordt. De totale alkaliteit wordt best minstens 1 keer per week gemeten en zou tussen 80 en 200 mg/L CaCO3 moeten bedragen. Onder de 80 zou de pH onstabiel kunnen maken maar boven de 200 zou de pH moeilijk te veranderen zijn.

Cyanuurzuur zwembad
Cyanuurzuur, ook wel chloorstabilisator genoemd, wordt vaak gebruikt in buitenzwembaden. Zonder cyanuurzuur wordt chloride sneller aangetast door Uv-licht. Waarden zitten best onder 200 mg/L, maar vele autoriteiten raden niveaus tussen de 25 en 50 mg/L aan.

Calcium Hardheid
Als het calciumniveau in het water laag is, kan de omgeving geërodeerd worden door water. Net zo als er te veel calcium is, er resten zullen zakken ( als in een waterkoker) en sporen van “hard water “ achterlaten. Calcium hardheid is optimaal tussen de 80 en 200 mg/L kan best 1 keer per week gemeten worden.

Fosfaat
Fosfaat zit van nature in het water en stimuleert de groei van algen. Fosfaat controleren is vooral belangrijk voor buitenzwembaden en spa’s. Het totale fosfaat-niveau is best 0,01mg/L of lager.

Zoutgehalte
 Zout ( natriumchloride) kan in zwembaden gebruikt worden als manier van ontsmetting. Dit wordt chlorering van zeewater genoemd. Elektrolyse wordt gebruikt om hypchloorzuur (HCIO) en natriumhypochloriet (NaCIO) te produceren. Dit zijn de gebruikelijke reinigingsmiddelen voor zwembaden.
De zuurtegraad van het zoute water zit best tussen de 7,2 en 7,4 opdat de chlorine het effectiefst is. Voor buitenzwembaden is een bijkomende stabiliseerder ( cyanuurzuur) nodig om te voorkomen dat de uv-stralen van de zon de vrije chlorine in het zwembad te snel afbreken.
Het zoutgehalte dat nodig is om een veilig, gechlorineerd zwembad te hebben is tussen de 2500 en 3500 ppm. Dat is veel minder dan de waarde in zeewater en wat je met je tong kunt proeven.

Tabel 2: aanbevelingen voor water balans correctie gebaseerd op de Palintest Water Balans Index waarde
Palintest water Balans Index Water Balans toestand Aanbevelingen
Onder 9.6 Heel corrosief • Verhoog pH tot 7.5-7.8
• Verhoog calcium hardheid tot minstens 50 mg/L
• Verhoog totale alkaniteit tot 100 mg/L, hoger indien nodig
• Test waterbalans opnieuw

9.6-10.5 Corrosief
10.6-10.9 Acceptabele balans • Test water regelmatig opnieuw
11.0-11.2 Ideale balans • Geen actie nodig
11.3-11.6 Acceptabele balans • Test water regelmatig opnieuw
11.7-12.6 Schaalvorming • Verlaag pH tot 7.2-7.5
• Verlaag totale alkaliniteit tot 150 mg/L, lager indien nodig
• Test waterbalans opnieuw
Boven 12.6 Sterke schaalvorming


Microbiologisch testen
Microbiologisch testen is controleren of er geen gevaarlijke pathogenen in het water zitten, die zwemmers ernstig ziek kunnen maken. Je moet regelmatig stalen nemen van het water om 3 tests van microbiologische waterkwaliteit – kolonie aantallen, colibacteriën en E.coli ( controleer dit als het zwembad is afgesloten). Het kan zijn dat uw lokale autoriteiten vragen dat dit door een erkend labo gebeurt. Maar u kunt dit ook doen door zelf testen uit te voeren met Colitag™ of Nutridisks. Als u deze resultaten verkrijgt is alles in orde:
Kolonie aantal   Niet meer dan 10 kve per 100 ml
Totale colibacteriën  Afwezig in 100 ml
E.coli.    Afwezig in 100 ml
Ps. Aeruginosa   Afwezig in 100 ml

Hoe vaak moet ik mijn zwembadwater testen?
Dit wordt uitgestippeld door uw lokale autoriteit en zal afhangen van hoe vaak het zwembad gebruikt wordt, maar als algemene regel:

Dagelijks
• Ontsmettingsmiddel restant ( Chlorine, Bromide, Ozon etc.)
• pH
Wekelijks
• Alkaliniteit
• Calcium hardheid
• Water balans
• Totaal opgeloste vaste stoffen

Maandelijks
• Totaal opgeloste stoffen
• Sulfaat
• Troebelheid
• Microbiologisch

Selectie van testmethode
Als uw parameters in uw zwembad wilt testen, heeft u verschillende opties. De geschikte methode zal afhangen van de kosten en uw zwembadgebruik.
colorimetrische methoden
Colometrische technieken houden de toevoeging van reagens aan het water in.  Aan het water toegevoegd, vormen ze een kleur die proportioneel is aan de parameter die getest wordt.

Test Strips
Test Strips zijn de simpelste en goedkoopste vorm van testen, daarom zijn ze populair bij thuisgebruikers. Echter moeten resultaten enkel als indicatief beschouwd worden.
Vergelijkende visuele systemen
Vergelijkende cd’s en bloksystemen worden vaak gebruikt en worden gemaakt volgens geverifieerde kleur standaarden, daarom zijn ze geschikt voor rapportagedoeleinden. Ze zijn een verbetering in nauwkeurigheid vergeleken met test strips, terwijl ze  nog redelijk goedkoop en makkelijk in gebruik zijn. Maar deze systemen kunnen een zeer stapsgewijs resultaat hebben, een zekere interpretatie vereisen en zijn vatbaar voor variatie in de kleurwaarneming van het menselijk oog.

Fotometers
Het gebruik van fotometers elimineert het menselijk aspect van het resultaat, door digitaal test kleuren te analyseren, gebaseerd op kalibratie data opgeslagen in het instrument. Ook al zijn ze iets duurder dan visuele technieken, fotometers zijn betrouwbaarder en accurater. Bijkomend, kunnen test resultaten opgeslagen worden door instrumenten, en dan gedownload worden naar databases via kabel of Bluetooth. Een fotometer werkt door de hoeveelheid licht dat door het staaltje en de optische filter komt en de detector raakt. Hoe donkerder de kleur van het staaltje, hoe minder licht er door komt.

Elektrochemische methodes
Elektrochemische methodes, zoals meters om pH, TOV, en geleidbaarheid worden wel gebruikt maar in een veel mindere mate dan colorimetrische methoden. Goed onderhouden elektrochemische meters zijn heel accuraat en kunnen niet verstoord worden door elementen waarneembaar door colorimetrische meettechnieken of sommige parameters.

Beste werkwijze om water te testen

1) Houd test materiaal proper, zonder watermerken , vingerafdrukken, krassen of vlekken en, waar mogelijk, liefst gereinigd met gedestilleerd water. Merk op dat de conditie van plastic materiaal  snel kan achteruit gaan en daardoor regelmatig moet vervangen worden.
2) Test methoden moeten zeer aandachtig gevolgd worden.
3) Zorg er voor dat reagens tabletten volledig opgelost zijn alvorens je het resultaat probeert af te lezen
4) Controleer of de test tabletten nog niet vervallen zijn.
5) Gebruik enkel reagens en test kits van dezelfde maker
6) Als er resten of bubbels ontstaan, laat het water een paar minuten resten, tenzij de test tijdsgebonden is.
7) Voor resultaten boven de waarden van de test, gebruik de dilussiemethode en test opnieuw
8) Analytische instrumenten moeten jaarlijks onderhouden worden




Hints en tips voor het testen met fotometers
6) De blanco(oplossing) is een proefbuisje gevuld met staalwater, maar zonder reagens. De fotometer gebruik dit als basis om te vergelijken met de kleur van de test staal.
7) Raak de tablet reagens niet aan als je ze overbrengt naar de testbuis, anders worden ze besmet en krijg je geen accurate resultaten.
8) Zorg ervoor dat je de tablet volledig verbrijzelt. Schud de testbuis  niet en draai hem zeker niet om. Sommige tests creëren kleine deeltjes die naar de bodem zakken, deze beïnvloeden de test echter niet.
9) Als bubbels aan de zijkant van de testbuis plakken, wrijf je ze zacht weg met de verbrijzelingstang.
10) Gebruik altijd de lichtklep op de fotometer om de meest accurate resultaten te bekomen.
11) Schud de tube nooit om de inhoud te mixen, roer altijd zachtjes met de verbrijzelingstang.
12) De resultaten van deze tests worden gegeven in verschillende eenheden. Vermeld deze eenheden altijd als je rapporteert en controleer, als je vergelijkingen maakt, of alle data in dezelfde eenheden staat.